Orðabók

CLIMBING	KLIFUR
Aid climbing	Stigaklifur	Klifur þar sem notast er við búnað í stað handa til að komast á topp.
Alpine climbing	Alpaklifur/fjallaklifur	Alpaklifurleiðir hafa oft markmið að enda á einhverskonar tind eða hápunkti. Alpaklifur klofnaði frá fjallgöngum þar sem að klifrið einblýndi meira á leiðina sem var farin frekar en tindinn sem var endað á. Til að klifrarar gætu farið erfiðari og meira krefjandi alpaklifurleiðir þá þurftu þeir að vera færir í klifri í klettum, á ís og í snjó. Alpaklifurleið getur innihaldið allt þrennt í einni leið eða bara einn stíl. Til að æfa fyrir alpaklifur fóru klifrarar að klifra styttri leiðir (einnar spananar) í klettum og ís. Þessar æfingar urðu svo að sér klifurstílum eins og dótaklifri, sportklifri og ísklifri. Þessir stílar fóru svo að snúast meira um leiðina sjálfa og erfiðleika hennar en markmiðið með að enda á einverskonar tindi fékk minna vægi eða ekkert. Þetta ferli hélt svo áfram og æfingar fyrir sport- og dótaklifur urðu að grjótglímu og inniklifri og æfingar inni spruttu af sér hraðaklifur og kvikan stíl
Big wall	Fjölspannaklifur	Klifurleið sem tekur margar línulengdir til að klára.
Boulder	Grjótglíma	Klifur þar sem notast er við dýnur til að verja fall.
Crack climbing	Sprunguklifur	Klifur eftir sprungu í vegg.
Deepwater solo	Vatnsklifur?	Klifur þar sem vatn/sjór fyrir neðan klifurleiðina er eina trygging klifrarans.
Drytool	Þurrtólun	Klettaklifurleiðir sem eru klifraðar með ísöxum og mannbroddum en eru þurrar og íslausar. Þessi stíll er stundaður á bergi þar sem sport og dótaklifur henta ekki vel. Athugið að skráðar sport eða dótaklifurleiðir skal aldrei klifra með ísöxum, þar sem það rispar og skemmir bergið.
Free solo	Einklifur?	Klifur án nokkurar tryggingar eða öryggis.
Highball	Háglíma	Grjótglímuleð sem fer það hátt upp að hætta getur stafað af.
Ice climbing	Ísklifur	Klifurleiðir sem þar sem einungis er klifrað á ís og til þess eru notaðar ísaxir og mannbroddar. Ísklifur er stundað í frosnum fossum, á jöklum og á sprey ís sem getur myndast nálægt vatnsmeiri fossum sem ekki ná að frjósa.
Indoor climbing	Artificial climbing	Inniklifur/manngert klifur, Einskonar regnhlífarhugtak yfir klifurstíla sem eru stundaðir innanhúss eða á manngerðum veggjum.
Lead climbing	Leiðsluklifur	Form klifurs þar sem klifrari kemur fyrir tryggingum í klettinum á meðan er klifrað (dótaklifur) eða klippir línuna í búnað sem komið hefur verið fyrir í leiðinni (sportklifur).
Mixed climbing	Blandað klifur	Klifurleiðir sem eru klifraðar með ísöxum og í mannbroddum. Hluti af klifurleiðinni er á ís en hluti af leiðinni er á bergi. Klettahlutar í blönduðum klifurleiðum eru ýmist tryggðar með hnetum og vinum líkt og í dótaklifri eða boltum hefur verið komið fyrir líkt og í sportklifri.
Multi pitch climbing	Fjölspannaklifur	Klifurleið sem er meira en ein línulengd, getur verið í hvaða klifurstíl sem er.
Rock climbing	Klettaklifur	Einskonar regnhlífarhugtak sem nær yfir dótaklifur, sportklifur, grjótglímu, þurrtólun, stigaklifur, sawanobori og hverskonar klifur sem er stundað úti á klettum.
Speed climbing	Hraðaklifur	Ein af ólympíugreinum klifurs, einskonar lóðrétt hlaup. Hraðaklifur er alltaf stundað á eins klifurleiðum á eins veggjum og hingað til hefur leiðinni ekki verið breytt. Eins og nafnið gefur til kynna er hraðaklifur keppni um að komast sem hraðast á topp leiðar. Heimsmetið í hraðaklifri er 5,2 sek á 15m vegg.
Sport climbing	Sportklifur	Klifur þar sem notast er við reipi og annan búnað til að verja fall. Boltum (augum) hefur þá verið komið fyrir í veggnum.
Sawanobori	Vatnsklifur/fossaklifur	Klifurstíll sem á uppruna sinn að rekja til Japan og er að megninu til stundaður þar. Í fossaklifri er á fylgt alla leið að uppruna sínum, á móti straumnum í gegnum fossa flúðir og hyli. Enn sem er hafa engar slíkar leiðir verið skráðar á Íslandi.
Top-rope	Ofanvaður	Tegund klifurs þar sem línan er tryggð í akkeri á toppi leiðar áður en byrjað er að klifra.
Traditional climbing	Dótaklifur	Tegund klifurs þar sem klifrari kemur sjálfur fyrir tryggingum í klettinum (oftast í sprungum).
Winter climbin	Vetrarklifur	Einskonar regnhlífarhugtak yfir ísklifur, blandað klifur, alpaklifur, þurrtólun, háfjallaklifur alla þá klifurstíla sem eru stundaðir að vetri til, í vetrar aðstæðum eða með ísöxum.

HOLDS	GRIP
Bicycle	Hjólagrip	Grip klemmt með fótunum þannig að annar fóturinn ýtir en hinn togar í tákrók. Oftast notað í yfirhangi eða þaki.
Campus	Fótalaust klifur	Klifur þar sem einungis hendurnar eru notaðar.
Crimp	Fingraklifur	Lítil grip sem reyna mikið á fingurgómana.
Gaston	Gaston	Grip sem er bara gott ef haldið er í það frá hlið með olnbogann snúinn út frá líkamanum.
Jug	Krús (juggari)	Stór og djúp grip.
Match	Sameina	Báðar hendur settar á sömu höldu.
Mono	Puttahola	Lítil hola þar sem er bara hægt að koma fyrir einum putta. Einnig til tveggja- og þriggja puttaholur.
Pinch	Kreistugrip	Grip sem er tekið um með fingrum og þumli.
Side pull	Hliðargrip	Lóðrétt grip sem er einungis hægt að halda í með því að toga til hliðar (eins og gaston en snýr akkúrat öfugt).
Sloper	Ávalar höldur	Sleip/slétt grip. Lófinn oft notaður til að halda gripi.
Undercling	Undirtak	Haldið í grip þar sem lófinn snýr upp.

MOVEMENT	HREYFING
Cross-over	Krossa	Fara með aðra hendina yfir hina til að ná í næstu festu.
Deadpoint	Dauðpunkta	Löng hreyfing án stökks þar sem mistök valda falli.
Drop knee	Hnédýfa	Eftir að stigið er á fótfestu er fætinum snúið inn á við og hnéð beygt. Þannig er oft hægt að koma líkamanum nær veggnum svo hægt sé að ná í næstu festu.
Dyno	Eðlustökk	Þegar sá sem klifrar stekkur til að ná á milli gripa.
Flag	Flagga	Þegar fótur er settur út til að auka jafnvægi.
Heel hook	Hælkrókur	Hællinn settur á höldu og tekur þar með þyngd af höndunum. Yfirleitt notað í yfirhangi eða þaki.
Hip roll	Mjaðmasnúningur	Mjöðminni snúið til hliðar til að koma henni nær veggnum og taka þannig þyngd af höndunum.
Knee-bar	Hnélás	Fótur og neðri hluti læris settur á milli tveggja flata þannig spenna myndast. Góð staða sem er oft gott að hvíla hendur í.
Lay back	?	Þá eru fæturnir notaðir til að ýta líkamanum til hliðar svo hægt sé að halda í hliðargrip.
Lock Off	Læsa	Halda í grip með annarri hendi og toga upp með nógu miklum styrk til að geta fært hina hendina á næsta grip.
Mantle	Mjaka	Þegar klifrað er upp á brún, svipað og þegar farið er upp úr sundlaug
Smear	Smyrja	Sólinn settur á steininn þar sem eru engin augljós fótstíg. Oft notað í slabb klifri.
Stem	Strompklifur	Líkamanum haldið upp með því að pressa höndum og/eða fótum í sinn hvorn vegginn sem eru á móti hvor öðrum eða mynda einhverskonar horn.
Step-trough	Krossskref?	Stigið inn á við fyrir framan fótinn sem stígur á vegginn. Oft notað í hliðrunum (traverse).
Swap feet	Fótaskipti	Skipt um fót á sömu fótfestu.
Top-out	Toppa	Þegar grjótglímuleið endar með því að klifrað er upp á steininn.
Traverse	Hliðrun	Þegar klifrað er til hliðar (ekki upp).
Twist lock	?	Hreyfing mikið notuð í yfirhangs klifri. Þá er snúið upp á líkamann þannig að önnur öxlin fer fram en hin aftur og getur maður þannig náð að teygja sig lengra upp vegginn.

ACHIVEMENTS	AFREK
On-sight	Beint af augum	Klifra leið í fyrstu tilraun án þess að hafa fengið upplýsingar um leiðina fyrirfram.
Flash	Blossi	Klifra leið í fyrstu tilraun með því að fá upplýsingar um leiðina fyrirfram.
Redpoint	Rauðpunkta	Klifra leið eftir að hafa farið yfir hreyfingar eða fengið upplýsingar um leiðina.
Greenpoint	Grænpunkta	Sportklifurleið klifruð í dótaklifurstíl án þess að nota bolta.
Pinkpoint	Bleikpunk	Klifurleið leidd án falls en öllum tryggingum hefur verið komið fyrir í leiðinni áður en lagt er af stað. Oftast notað í dótaklifri en á sumum stöðum í heiminum eru sportklifurleiðir ekki taldar hafa verið rauðpunktaðar nema að tvistum hafi verið komið fyrir á meðan klifrað er. Almennt gera sportklifrarar ekki mun á bleikpunkti og rauðpunkti né setja út á það að leið klifruð beint af augum eða í blossa hafi verið með tvistum í áður en lagt er af stað.
Toprope	Ofanvað	Leið klifruð þar sem öryggislínu hefur verið komið fyrir á toppinum. Ofanvað býður oftast upp á styttri föll og mýkri föll auk meiri öryggistilfinningu. Ofanvað er oft notað til gamans eða æfinga og skiptir ekki máli hvort að klifrari setjist í línuna, fái smá stuðning frá henni eða komist á toppinn yfir höfið.

CRAG	KLETTAR
Slab	Slabb	Aflíðandi klettur.
Vertical	Lóðrétt	Lóðréttur klettur.
Overhanging	Yfirhangandi/slúttandi	Yfirhangandi klettur.
Roof	Þak	Klettur sem er það mikið yfirhangandi að hann er láréttur

OTHER	ANNAÐ
Belayer	Tryggjari	Sá sem tryggir klifrarann með því að stjórna reipinu.
Brake hand	Bremsuhendi	Hönd tryggjara sem heldur klifurlínu öruggri.
Clip	Klippa	Notað í sportklifri þegar línan er fest í karabínu eða tvist.
Elvis leg	Elvisinn	Þegar fætur skjálfa óstjórnlega í klifri vegna mikillar áreynslu.
Beta	Lausn	Upplýsingar um hvernig á að klifra ákveðna klifurleið.
Krux	Erfiður kafli (EK)	Erfiðasti partur leiðar.
Pitch	Spönn	Sú lengd klifurleiðar sem er hægt að framkvæma með einni línulengd. Sjá fjölspannaklifur.
Pumped	Pumpuð/pumpaður	Líkamlegt ástand sem veldur minni styrk í framhandleggjum þegar verið er að klifra.
Ground	Brotlenda (gránda)	Notað í sportklifri þegar klifrari dettur í jörðina áður en línan nær að grípa hann.
Problem	Grjótglímuleið	Notað í grjótglímu um klifurleið.
Route	Leið/klifurleið	Leið upp kletta, ís eða tilbúinn vegg sem einhver hefur klifrað áður og klifrari reynir að endurtaka.
Project	Verkefni	Klifurleið í vinnslu. Meðan unnið er að því að klifra klifurleið í fyrsta sinn og þar með búa hana til. Verkefni geta verið ýmist opin eða lokuð. Opin verkefni eru opin fyrir hvern sem er til að verða fyrstur til að klifra leiðina en lokuð verkefni bíða þess að sá sem lagði vinnu í að gera leiðina nái að klifra hana. Einnig eru til persónuleg verkefni þar sem að klifrari setur mikla vinnu í að ná að klifra skráða klifurleið. Oftast eru persónuleg verkefni nálægt getumörkum viðkomandi klifara.

COMMANDS	SKIPANIR
Take!	Taka!	Þegar klifrari gefst upp og vill setjast í línuna.
Slack	Gefa!	Þegar klifrari vill fá meiri slaka á línuna.
Stone!	Steinn!	Öskra “STEEEEEINN” þegar þú setur af stað stein sem getur valdið öðrum hættu.
Ice!	Ís	Það sem maður öskrar þegar ís fellur úr ísklifurleið.
Rope!	Lína!	Öskra “LÍNA” þegar lína er hreynsuð úr leið.

GEAR	BÚNARÐUR
Belay device	Tryggingartól
Bolt	Bolti
Cam/Camalot/Frends	Vinir
Carabiner	Karabína
Chalk	Kalk
Climbing helmet	Klifurhjálmur
Climbing shoes	Klifurskór (túttur)
Crampons	Mannbroddar/broddar
Dogbone	bein
Hanger	Auga
Harness	Klifurbelti/Belti
Hex	Hexur
Ice axe	Ísexi
Ice screw	Ísskrúfa
Nut	Hneta
Piton	Fleygur
Quickdraw	Tvistur
Rope	Lína
Screamer	Öskrari	Bein í tvist með laust saumuðum lykkjum. Ef klifrari dettur í öskrara þá rifna lykkjurnar, öskrarinn lengist áður en hann grípur og hann drekkur í sig hluta af orkunni úr fallinu og setur þannig minna álag á trygginguna sem tvisturinn er klipptur í.
Sky hook	Skýjakrókur?
Sling	Slingur/borði